❖ विभूषण
- विभूषण राष्ट्रिय जीवनका विभिन्न क्षेत्रमा विशिष्ट योग्दान पुयाउने महानुभावलाई मुलुककातर्फबाट कदर तथा सम्मान स्वरूप मानपदवी, अलङ्कार तथा पदक जस्ता विभूषण प्रदान गरिन्छ।
- मानपदवी, अलङ्कार तथा पदक प्रदान गर्न विभूषण ऐन २०६४ व्यवस्था भई उक्त ऐन मिति २०६४ साउन ३२ देखि र विभूषण नियमावली २०६५ मिति २०६५ फागुन १२ देखि कार्यान्वयनमा आएका छन्। जस अनुसार राष्ट्रिय जीवनमा विशिष्ट योगदान पुयाउने व्यक्तिलाई निम्न तीन प्रकार विभूषण प्रदान गरिन्छ।
☆ क. मानपदवी
☆ ख. अलङ्कार
☆ ग. पदक
☆ क. मानपदवी
☆ नेपालमा ४ प्रकारका मानदवी प्रदान गरिन्छ । जुन निम्न रहेका छन् ।
- नेपालरत्न मानपदवी
- राष्ट्रगौरव मानपदवी
- राष्ट्रदीप मानपदवी
- जनसेवाश्री मानपदवी
❖ नेपाल रत्न मानपदवी
☆ कसलाई प्रदान गरिन्छ ?
→ नेपालको प्रतिष्ठा अभिवृद्धि गर्ने गरी राष्ट्रिय जीवनको कुनै पनि क्षेत्रमा उदाहरणीय योगदान पुयाउने नेपाली नागरिकलाई
☆ यो कस्तो विभूषण हो ?
→ नेपलाको सर्वोच्च विभूषण
☆ यस मानपदवीमा कुन आदर्श वाक्य लेखिएको हुन्छ ?
→ राष्ट्रोत्थानको विन्दु राष्ट्रप्रेम
- नेपाल रत्न मानपदवीको प्रतीक मध्यमणि मालको हुन्छ भने यसलाई घाँटीमा पहिराइन्छ। यस पदवीको प्रत्येक कोणमा ५/५ वटा हिरा हुन्छन। मध्य भागमा सुनबाट बनेको नेपालको नक्सा र त्यसमाथि सगरमाथाको चित्र रहेको हुन्छ।
- यस मानदवीको श्रेणी विभाजन गरिएको छैन।
☆ कसलाई प्रदान गरिन्छ ?
→अन्तर्राष्ट्रिय क्षेत्रमा नेपालको प्रतिष्ठा बढाउन विशिष्ट योगदान पुऱ्याउने विदेशी मुलुकको राष्ट्राध्यक्ष वा राष्ट्रिय वा अन्तर्राष्ट्रिय जीवनका कुनै पनि क्षेत्रमा उल्लेखनीय योगदान पुयाउने नागरिकलाई
☆ यस मानपदवीमा कुन आदर्श वाक्य लेखिएको हुन्छ ?
→ मातासमान मातृभूमि
- यस मानपदवीको प्रतीकमा मण्डल, प्रालम्बिका र पट्टा हुन्छ। मण्डनको बाहिरी वृत्तको भित्र माथिल्लो भागमा यस मानपदवीको नाम राष्ट्रगौरव लेखिएको हुन्छ।
- यस मानदवीको श्रेणी विभाजन गरिएको छैन ।
❖ राष्ट्रदीप मानपदवी
☆ यस मानपदवीमा कुन आदर्श वाक्य लेखिएको हुन्छ ?
→राष्ट्रभक्ति अमूल्य शक्ति
❖ यस मानपदवीलाई ५ श्रेणीमा विभाजन गरिएको छ।
☆ प्रथम श्रेणी
- महाउज्ज्वल राष्ट्रदीप
☆ द्वितीय श्रेणी =
- उज्जवल कीर्तिमय राष्ट्रदीप
☆ तृतीय श्रेणी राष्ट्रदीप
- सुकीर्तिमय राष्ट्रदीप
☆ चतुर्थ श्रेणी :
- कीर्तिमय राष्ट्रदीप
☆ पञ्चम श्रेणी
- राष्ट्रदीप
❖ जनसेवाश्री मानपदवी
☆ कसलाई प्रदान गरिन्छ ?
→ राष्ट्रिय जीवनका कुनै पनि क्षेत्रमा प्रशंसनीय काम गर्ने नेपाली नागरिक वा नेपालको हितमा विशेष योगदान पुऱ्याउने विदेशी नागरिकलाई
☆ यस मानपदवीमा कुन आदर्श वाक्य लेखिएको हुन्छ ?
→ सेवा नै परम धर्म हो
☆ यस मानपदवीलाई ५ श्रेणीमा विभाजन गरिएको छ।
☆ प्रथम श्रेणी
- सुप्रसिद्ध प्रबल जनसेवा श्री
☆ द्वितीय श्रेणी =
- प्रसिद्ध प्रबल जनसेवा श्री
☆ तृतीय श्रेणी राष्ट्रदीप
- सुप्रवल जनसेवा श्री
☆ चतुर्थ श्रेणी :
- प्रबल जनसेवा श्री
☆ पञ्चम श्रेणी
- जनसेवा श्री
- राष्ट्र यशोबर्द्धक अलङ्कार
- नेपाल सेवा प्रवीण अलङ्कार
- परम पौरख भाष्कर अलङ्कार
- अति पौरख भाष्कर अलङ्कार
- महा पौरख भाष्कर अलङ्कार
- समाज सेवा रत्न अलङ्कार
- नेपाल भूषण अलङ्कार
- नेपाल प्रताप सुभूषण अलङ्कार
- नेपाल प्रताप आभूषण अलङ्कार
- क. राष्ट्र यशोबर्द्धक
- ख. नेपाल सेवा प्रवीण
- ग समाज सेवा रत्न
- क. परम पौरख भाष्कर
- ख. अति पौरख भाष्कर
- ग महा पौरख भाष्कर
- क. नेपाल भूषण
- ख. नेपाल प्रताप सुभूषण
- ग नेपाल प्रताप आभूषण
- लोक श्री
- समाजसेवा पदक
- सुकाति पदक
- प्राकृतिक प्रकोप पीडितोद्वार
- विज्ञान प्रवीण पदक
- राष्ट्र सेवा
- शिक्षा ज्योति पदक
- वीरता पदक
- विकास रत्न पदक
- संविधान सभा निर्वाचन पदक
- सत्कार्य पदक
- सगरमाथा पदक
- सौर्य पदक
- शान्ति पदक